رانندگی ایمن از اواسط دهه نود میلادی با ظهور کنترل الکترونیکی پایداری یک گام بزرگ رو به جلو برداشته است. شرکت بوش برای اولین بار این سیستم را بر روی خودروی مرسدس بنز کلاس S و همچنین سری هفت خودروی BMW امتحان کرد.
Electronic Stability Control
بیش از یک دهه از معرفی سیستم کنترل پایداری گذشته است و کمپانی‌های گوناگون اسامی مختلفی بر روی آن گذاشته‌اند. به طور مثال شرکت Audi این سیستم رو ESP نامیده یا شرکت Ford نام Advance Trac را انتخاب کرده است. شرکت GM عنوان Stabilitrak را برای خود برگزیده است.
ولی تمامی این سیستم‌ها به دور از نحوه نام گذاری آنها، از سنسورهای با تکنولوژی بالا استفاده میکنند. رایانه مرکزی خودرو و عکس العمل های مکانیکی مناسب، رانندگی ایمن را برای شما به ارمغان می‌آورند. ما معمولاً در مورد خودروهای بر بازده می‌شنویم که دچار کم فرمانی و بیش فرمانی می‌شوند. این واقعیت وقتی سرعت از حدی بالاتر باشد یا جاده لغزنده باشد یک حقیقت اجتناب ناپذیر است.
Mercedes Benz cls63 AMG stability control
کم فرمانی وقتی حاصل می‌شود که نیروی جلوبرنده مناسب برای خودرو مهیا نیست و خودرو بیشتر تمایل دارد که به راستای مستقیم حرکت کند تا دور بزند. بیش فرمانی درست مفهوم مقابل کم فرمانی است به طوری که خودرو بیشتر تمایل دارد که دور بزند تا اینکه به حرکت مستقیم رو به جلوی خود ادامه دهد. سیستم کنترل الکترونیکی پایداری برای حل کردن دو مشکل فوق دست به کار شده است.
Electronic Stability Program
نحوه عملکرد:
سیستم کنترل پایداری به تنهایی عمل نمی‌کند بلکه از دیگر وسایل ایمنی در نظر گرفته شده برای خودرو هم استفاده می‌کند. مانند ترمز ضد قفل و کنترل نیروی رو به جلو (Traction). مرکز خودرو در واقع قلب سیستم ESP می‌باشد، کنترل حرکت چرخشی حول محور قائم (Yaw). در واقع این سنسور در مرکز واقعی خودرو قرار دارد تا کوچکترین انحراف را احساس کنند. اگر شما جای راننده در خودرو بنشینید این سنسور در سمت راست راننده در پایین قرار دارد.
حال مفهوم واقعی Yaw (حرکت چرخشی حول محور قائم) چیست؟ به نظر می‌رسد که بیشتر این واژه در صنایع مربوط به دریا نوردی کاربرد داشته باشد. کشتی‌ها و خودروها هر دو Yaw را تجربه میکنند که در واقع چرخش حول محور z می‌باشد. اگر سنسورهای کنترلی این چرخش در سیستم ESP انحرافی را مشاهده نمایند آن را در کسری از زمان به رایانه مرکزی گزارش می‌دهد و اینجا است که این سیستم وارد عمل می‌شود.
در واقع ESP به این صورت وارد عمل می‌شود که کنترل تک تک ترمزهای چرخ‌ها را بر عهده میگیرد و همچنین دریچه گاز ورودی موتور را هم کنترل می‌کند. در واقع دریچه گاز (پدال) را کمتر می‌کند تا سرعت خودرو به مقدار مطلوب برسد. سنسورهای به کار رفته در این سیستم اختلاف موجود در زاویه خودرو و زاویه چرخش فرمان را احساس میکنند و دائما به رایانه مرکزی خودرو گزارش می‌دهند و این رایانه است که با ورودی‌های دریافتی خود، بهترین تصمیم را میگیرد.
مقایسه عملکرد با و بدون سیستم ESP
اجزاء سیستم کنترل الکترونیکی پایداری:
قبل از دهه نود میلادی راننده‌ها معمولاً آموزش می‌دیدند که ترمز را ناگهانی فشار ندهند و ضربات با فاصله زمانی کم به پدال بزنند تا از قفل شدن چرخ‌ها و سر خوردن خودرو جلوگیری نمایند. با به وجود آمدن ترمز ABS کار راننده‌ها راحت‌تر شد. در واقع سیستم ABS به طور الکترونیکی با ضرباتی سریع‌تر از راننده که روی پدال می زند، از قفل شدن چرخ‌ها جلوگیری می‌کند. این سیستم در واقع از کم فرمانی و بیش فرمانی تا حدودی جلوگیری می‌کند و قابلیت کنترل خودرو در هنگام ترمز گیری را فراهم می‌کند. سیستم ESP از ABS برای انجام عمل جلوگیری بر روی هر چرخ به طور جداگانه استفاده می‌کند.
سیستم ESP همچنین از کنترل Traction نیز بهره می‌برد. اگر سیستم ESP از لغزش‌های جانبی خودرو جلوگیری می‌نماید اما کنترل Traction از لغزش‌های طولی ممانعت به عمل می‌آورد. اگر سیستم کنترل Traction لغزش و سر خوردن یک چرخ را تشخیص داد، سیستم ESP با دریافت داده‌های مناسب از سنسورها لغزش جانبی خودرو را بررسی می‌کند.
سیستم کنترل پایداری در واقع با سه سنسور اصلی در ارتباط است:
سنسور سرعت دورانی چرخ: بر روی هر چرخی یک سنسور وجود دارد تا سرعت دورانی هر چرخ را محاسبه نماید. این سرعت چرخ با سرعت طولی خودرو در رایانه مرکزی خودرو مقایسه می‌شود و تصمیمات لازم اتخاذ می‌شود.
سنسور زاویه فرمان: این سنسور زاویه چرخشی فرمان را اندازه گیری می‌کند. رایانه مرکزی خودرو جهت مورد نیاز راننده را از روی داده‌های این سنسور متوجه می‌شود.
سنسور چرخش حول محور قائم: این سنسور به نام سنسور Yaw معروف است. در وسط خودرو قرار دارد. این سنسور جهت واقعی خودرو را به رایانه مرکزی گزارش می‌دهد. رایانه مرکزی خودرو با توجه به داده‌های این سنسور و سنسور زاویه فرمان تصمیم مناسب را میگیرد.
مزایا ESP:
مهم‌ترین مزیتی که می توان از این سیستم عنوان کرد کاهش چشم گیر تصادفات می‌باشد. هر راننده‌ای ممکن است در شرایط لغزنده مجبور به رانندگی باشد، خواه آب و هوا بارانی باشد یا برفی و یخبندان. سیستم ESP کمک شایانی به حفظ کنترل خودرو در شرایط بد آب و هوایی می‌کند. سیستم ESP بر طبق اظهارات موسسه ایمنی بزرگراه‌ها (IIHS) می‌تواند از 9000 هزار تصادفات مرگبار جلوگیری به عمل آورد همچنین سازمان امنیت ترافیک ملی (NHTSA) اعلام کرده که توانسته 26 درصد تصادفات در خودروهای معمولی و نزدیک به 48 درصد تصادفات مربوط به خودروهای شاسی بلند را کاهش دهد. [دانلود ویدئو]
*این آمار توسط دولت مرکزی آمریکا در سال 2012 تأیید شده است.
لطفا صبر کنید ...
چه جالب. مرسی پدال جان استفاده کردم.
P E U G E O T
مطلب خیلی آموزنده بود .از این مطالب بیشتر بزارید . با تشکر!!!!!!!
سنسور زاویه فرمان
این سیستم همون سیستمIntegral Active Steering هست؟که بی ام و به صورت آپشن روی برخی از مدل هاش قابل انتخابه؟
یه آدم با سواد جواب منو بده
اسامی برای این سیستم مختلف هستش.
این سیستمس که شما فرمودید بعید می دونم این باشه. چون اساس کار این اصلاح زاویه فرمان نیست بلکه اصلاح ترمز هستش. فقط مقدار زاویه رو از سنسور فرمان دریافت می کنه ، همین.
زیگما جان همین کلمه ای که گفتى رو توی گوگل جستجو کردم. بله همین سیستم سنسور زاویه فرمانه فقط کاربردی تر شده یعنی می تونی با چرخوندن کمتر فرمون چرخ های ماشین رو بیشتر بچرخونی که این سیستم پارک دوبل و دور زدن رو راحتر کرده
البته زیگما جان integral active steering مختص BMW هست
با عرض معذرت خدمت دوستان و زیگما جان درباره کامنت بالایی که گذاشتم(متن انگلیسی که در گوگل برای این سیستم جستجو کردم رو بد متوجه شدم) باید بگم که کامنت آقای طهوری درسته و سیستم integral active steering همون سنسور زاویه فرمان نیست(البته به کمک سنسور زاویه فرمان کار می کند) و فقط سیستمی هست که در پارک های دوبل , دور زدن و تغییر جهت های ناگهنی فرمان پذیری رو راحتر می کنه.
خیلی ممنونم عزیزان
درود.
عجب چیزی اختراع کرده.
این المانی ها مخ دنیا هستند.
اونها خودکار دنبال نواوری و اختراعات و تکنولوژی های روز هستند.چ
حالا واسه ما باید به زور این کار گردنشون بیفته.چقدر ما تحقیر میشیم و
هیچی نمیگیم.
((( ایران و المان )))
باید یادآور شد که این گونه سیستم ها بهترین بازدهی رو در خودروهای محور عقب یا دو محور دارند و اصولا خودرو های محور جلو کنترلی روی چرخ های عقب ندارند و اگر شرایط به گونه ای شد که عقب ماشین دجار لغزش بشه جمع کردنش کار خیلی سختی هست.
این گونه مقالات اگر ادامه داشته باشه و رابطه ی اون با سایر عوامل رو هم پیگیری کنه بسیار مفید خواهد بود مثلا:
نوع تایر و شرایط محیطی و شاسی و توزیع وزن و حداکثر تحمل فشار G و عملکرد اکسل و کمک ها هم در حفظ تعادل خودرو اهمیت فراوانی دارند تا شرایط برای رانندگی مطمئن فراهم باشه.
البته عشاق خودرو معمولا اینگونه سیستم هارو خاموش میکنند تا کمی چاشنی قلقلک رو حس کنند!
خوشمان آمد
بهزاد جان مگه چرخای عقب ترمز نداره که میگی تو محور جلوها کنترلی رو عقب نیست ؟؟؟ اتفاقا تاثیرش رو fwd هم خیلی زیاده ، فرمان پذیری مزدا نیو رو با مزدا 3 قدیم رو جاده لغزنده تجربه کنید ، واضحه
وقتی وزن میوفته رو چرخ های جلو مخصوصا اگه دیفرانسیل جلو باشه فرمون پذیری خیلی میاد پایین!!!!!!
ممنون آقای طهوری! پدال جان ازین مقالات بیشتر بذار!
فکر نمیکنم استفاده از ESP تو هر شرایطی خوب باشه.
کاربرد ASR چیه؟
یکی از دوستان ESP به همراه ASR رو رو پژو206! نصب کرده بود…
دوست عزیز sorena 330 سیستم ASR که مخفف کلمه Acceleration Skid Regulation هست از تیک آف کردن خودرو و در نتیجه از ساییده شدن و خارج شدن چرخ های خودرو از تنضیمات اولیه جلوگیری میکنه
البته این سیستم به کمک ترمز ABS کار میکنه و علاوه بر کار های بالا به پایداری خودرو در سر پیچ ها کمک میکنه
ممنون peugeot عزیز
البته رو دریچه گاز هم کنترل داره ASR ، مثلا روی برف اگر طرف ناشی باشه پاشو تا ته رو گاز بذاره ، ASR به گاز ماشین نوسان میده .
ASR مخفف Anti-Slip Regulation هستش. که همون سیستم کنترل traction هستش.
در واقع با استفاده از ترمز گیری پیاپی سعی می کنه که چرخ هرزگرد نشه تا اصطکاک لازم رو بدست بیاره.
والا هر چی سیستم ایمنی هست کار المان هاست اما تو لیست ایمنترین ها خبری از المان ها نیست !!!! کمی مضحک به نظر میرسه یا اون ارقام مسخرست!!!
مرتضی عزیز ، نه تنها ایمنی بلکه کلا هر چیزی تو یه ماشین میبینی کار آلمانی هاست و جالب همیشه تو آمار و ارقام باکیفیت ترین رو که میگن تویوتا ( اعتقاد دوستان تویوتا سوار) پرفروش ترینها رو میگن کره ای ها (فقط به دلیل قیمت کمتر ) پس بنز و ب ام و چی ؟ هر چی که کمپانی ها توی ماشینا استفاده میکنن از آلمانی ها دارن از ESP و ABS بگیر تا لامپ زنون ، همش آلمانه
خیلی خوب بود
در مورد سیستمهای awd و traction control در خودروهای suv هم مقاله بنویسیسد استفاه میکنیم
توضیحات خوبی بود پدال.با ویدویی که گذاشتی همه چیزواضح و معلومه.خدا خیرت بده
من فکر میکردم این سیستمو بنز اختراع کرده!!!
کسی میتونه اختراعات بنز رو بهم بگه….
با سلام خدمت شما در جواب شما باید بگم که این سیتم که توسط بوش ابداع شد. و بنز اولین خودروساز دنیا بود که از این سیتم و به صورت تولید انبود روی اطاق W140 اس کلاس استفاده کرد در همون سال ب او و بعد از بنز از این سیستم اون هم توسط بوش استفاده کرد به همین خاطر این تصور پیش میاد که بنز اینو ابداع کرده در اصل بنز پیشرو در استفاده از تکنولوژی روزه و بقیه شرکتها به دنبالش هستند
1901اولین استفاده از رادیات برای خنک کردن موتور ،1906 تعدادی از خودروهای بنز برقی شدن ( قابل توجه عزیزانی که ادعا میکنن تویوتا و لکسس پیشرو هایبرید هستن)،1910 اولین سیلندر 4 سوپاپه،1921 موتور سوپرچارج،1931 سیستم تعلیق مستقل چهار چرخ،1936 اولین خودرو سواری شخصی دیزل که 260D بود،1959 اولین تست تصادف ایمنی خودرو،1949 قفل دوبل درها،1978ترمز ABS ،سال 1991 اولین کولر بدون CFC ، سال 85 سیستم تعلیق multi-link و 1997 اولین ماشین بدون کلید keyless ، سال 2000 هماهنگ شدن قفل مرکزی و صندوق پرون و آلارم با تلفن همراه شما که اون موقع تلفنها گوشکوبی بودن ، این تازه بخشی از نوآوری هاست ، میتونید لیست ب ام و رو هم بهش اضافه کنید ، و تازه با صرف نظر از اینکه مثلا 40 سال پیش قفل مرکزی بنز پنوماتیک بود شاسی درها در 2 ثانیه آروم میرفتن پایین که اعصاب مشتری خورد نشه از صدای شاسی ها موقع قفل شدن !!!!! 50 سال پیش که بنز چهار چرخ دیسک بود ماشینای آسیایی کجا بودن؟؟؟؟
منبع:
پدال